Nghe tin con trai 18 tháng tuổi bị gi.ang m.ai, bố mẹ bé Bảo không thể tin nổi, chần chừ mãi mới chịu xét nghiệm cùng và kết quả, gia đình có 3 người mắc gi.ang m.ai.
Từ khi sinh ra, bé trai tên Bảo (đã đổi tên, sinh tháng 5/2021, ở Hà Giang) luôn phát triển thể chất bình thường. Do bố mẹ đi làm công nhân ở tỉnh xa, bé được gửi ở với ông bà.
Biết vùng quanh h.ậu m.ôn của bé có th.ương t.ổn mảng màu trắng xám và ẩm nhưng nghĩ cháu bị v.iêm da thông thường do vấn đề vệ sinh quần áo, tã vải chưa sạch, ông bà tự điều trị cho cháu. Khi không thấy t.ổn th.ương hết, ông bà báo bố mẹ đưa cháu đi khám. Tuy nhiên, năm lần bảy lượt lấy lý do bận, hơn nữa “chỉ là t.ổn th.ương ngoài da không nghiêm trọng”, gần đây họ mới đưa bé đi viện.
Đưa con tới khám tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, nhận kết quả con d.ương t.ính với gi.ang m.ai, phải nhập viện để theo dõi, điều trị, bố mẹ bé Bảo không thể tin nổi.
TS.BS Trần Thị Huyền – Khoa Bệnh da phụ nữ và trẻ em – cho biết các bác sĩ phải chủ động, phân tích rất nhiều lần bố mẹ cháu mới làm xét nghiệm cùng. Đúng như dự đoán, cả hai đều d.ương t.ính với gi.ang m.ai. Bé bị lây bệnh từ mẹ trong quá trình m.ang th.ai.
Theo TS Huyền, đây không phải trường hợp duy nhất bố mẹ không tin mình mắc “bệnh xã hội” và là nguồn lây truyền cho con. Đặc biệt là những gia đình sống ở vùng sâu, vùng xa, không ít gia đình còn “truy ngược” nhau về nguồn lây.
TS Huyền cho hay, gi.ang m.ai là bệnh truyền nhiễm, lây qua đường tình dục và chủ yếu gặp ở người lớn, song cũng có thể ghi nhận ở bất cứ lứa tuổi nào. Trẻ em bị bệnh gi.ang m.ai thường do lây từ người mẹ bị bệnh trong quá trình m.ang th.ai.
gi.ang m.ai ở trẻ em (bệnh gi.ang m.ai bẩm sinh) được chia thành gi.ang m.ai bẩm sinh sớm (xuất hiện trong 2 năm đầu) và gi.ang m.ai bẩm sinh muộn (xuất hiện sau đẻ 3-4 năm hoặc khi đã trưởng thành).
Với trẻ mắc gi.ang m.ai bẩm sinh có biểu hiện sớm trước 2 tuổi, các dấu hiệu nhận diện thường là có phỏng nước, bong vảy lòng bàn tay, bàn chân, sổ mũi, khụt khịt mũi, v.iêm xương sụn, xương to, đau các đầu xương làm trở ngại vận động.
Trẻ sinh ra nhỏ hơn bình thường, da nhăn nheo như người già, bụng to, có các mạch m.áu tím trên da bụng, g.an to, l.ách to, trẻ có thể sụt cân nhanh, thậm chí ch.ết bất thình lình.
Với trường hợp của bé Bảo trên, các biểu hiện khá kín đáo, ít gặp. Việc “nghĩ tới bệnh” gi.ang m.ai là do kinh nghiệm thăm khám bệnh lâu năm, nên cho trẻ thực hiện các xét nghiệm cần thiết.
Mẹ bầu truyền bệnh gi.ang m.ai cho con
TS.BS Trần Thị Huyền cho hay, trẻ có thể lây nhiễm gi.ang m.ai từ mẹ, thường xảy ra từ tháng 4-5 của th.ai kỳ chứ không phải lây truyền trong quá trình s.inh nở, chuyển dạ như một số bệnh truyền nhiễm khác. Tùy theo mức độ nhiễm xoắn khuẩn từ người mẹ vào b.ào th.ai mà có thể xảy ra các trường hợp: s.ẩy th.ai hoặc th.ai ch.ết l.ưu, trẻ đ.ẻ non và có thể t.ử v.ong.
Nếu nhiễm xoắn khuẩn nhẹ hơn, em bé mới sinh ra trông có vẻ bình thường, sau vài ngày hoặc vài tháng, xuất hiện các th.ương t.ổn của bệnh gi.ang m.ai. Ngoài ra, bệnh có thể lây gián tiếp qua các đồ dùng, vật dụng bị nhiễm xoắn khuẩn, lây qua các vết xước trên da, niêm mạc, lây qua truyền m.áu.
Do đó, TS Trần Thị Huyền khuyến cáo, cần thực hiện sàng lọc bệnh gi.ang m.ai với các bà mẹ khi m.ang th.ai. Những phụ nữ sống trong cộng đồng có tỷ lệ mắc bệnh cao, phụ nữ nhiễm HIV hoặc người có nguy cơ cao nên thực hiện sàng lọc h.uyết thanh định kỳ ít nhất 3 lần gồm: Lần khám th.ai đầu tiên, khi th.ai được 28 tuần và khi sinh.
Việc phát hiện và điều trị sớm bệnh gi.ang m.ai cho phụ nữ m.ang th.ai trước tháng thứ 4 – 5 th.ai kỳ sẽ hạn chế nguy cơ lây nhiễm bệnh cho con.
Các bác sĩ cũng cảnh báo, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, trẻ bị gi.ang m.ai có thể có các di chứng về t.im m.ạch (v.iêm mạch màng n.ão, phình động mạch chủ), về th.ần k.inh (v.iêm màng n.ão cấp, liệt các dây thần kinh s.ọ n.ão, tăng áp lực nội sọ, sa sút trí tuệ) và về mắt (v.iêm củng mạc, v.iêm mống mắt, v.iêm màng bồ đào). Thậm chí trẻ có thể bị b.iến d.ạng hình thái như thủng vòm miệng, mũi tẹt, trán dô.